۲-۱-۱-۳-نسخه های گوناگون درمان ذهنآگاهی
در دو دههی اخیرعلاوه بر ذهنآگاهی مبتنی بر شناخت درمانی، تعداد زیادی از مداخلات و درمانهای دیگر مبتنی بر ذهنآگاهی ظهور کردهاند)بائر[۱]،۲۰۰۶)، این مداخلات شامل تمرین توجه متمرکزاست که درآن فرد توجه خود را روی یک محرک خاص همچون تنفس، احساسهای بدنی و غیره در طول یک دورهی زمانی خاص متمرکز می کند و برای این کار از تکنیکهای آرامبخش ذهنی و جسمی و فنون شناختی بهره میگیرند(کران[۲]،۲۰۰۹). که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد؛
روش کاهش اضطراب مبتنی بر ذهن آگاهی[۳]( کابات زین،۲۰۰۳،۱۹۹۰)؛ هدف این روش آموزش ذهن آگاهی به بیماران به منظور افزایش رویکردهای ذهنآگاهی برای مواجهه با موقعیت های استرسزا است. این روش در گروه هایی آموزش داده میشود که هدف یادگرفتن مهارتهای مقابله با استرس و تنظیم هیجان است(بیشاپ،۲۰۰۲).
ذهنآگاهی مبتنی بر شناخت درمانی؛ یک مداخلهی گروهی است که مهارتهای ذهنآگاهی را با تکنیکهای درمان شناختی ترکیب میکند تا فرد بر افکار خود متمرکز شود، البته بر خلاف درمان شناختی ، در این شیوهی درمانی هدف تغییر محتوای فکر نیست (بایر،۲۰۰۶؛ هایز و همکاران،۲۰۰۶)، بلکه فرد یاد میگیردتا افکار و احساساتش را به شیوهای متفاوت ببیند(هایز وهمکاران،۲۰۰۶).
رفتار درمانی دیالکتیکی[۴]، به عنوان یک رفتاردرمانی چند بخشی توصیف شده است، چرا که تفکر دیالکتیکی را با آموزش یک سری از مهارتها مانند مهارتهای ذهنآگاهی ترکیب میکند(لینهان[۵]،۱۹۹۳). موفقیت این شیوهی درمانی در درمان اختلال شخصیت مرزی، سوءمصرف مواد و اختلال خوردن به اثبات رسیده است(راندولف و همکاران،۱۹۹۹).
درمان پذیرش و تعهد[۶] ؛ در این روش درمانی عناصر رفتاری و ذهنآگاهی و تعهد باهم ترکیب میشود. هدف این شیوهی درمانی بهبود بخشیدن انعطاف پذیری روانی از طریق آموزش تعهد وبودن درزمان حال است. در این شیوه از تکنیک های درمان شناختی رفتاری، گشتالت درمانی و درمان ذهنآگاهی استفاده میشود(هایز وهمکاران،۲۰۰۶).
۱٫Baer
۱٫Crane
- ۲. Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR)
- ۳. Dialectical Behavior Therapy
۴٫Linehan
- Acceptance and Commitment Therapy